โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น
“นายแพทย์ธีระ” เผย โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ดื้อรั้นต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน มีโอกาสที่จะมีการติดเชื้อได้ง่ายขึ้นหรือแพร่กันได้มากเพิ่มขึ้น
รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุว่า 29 พฤศจิกายน 2565… เมื่อวานนี้ทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน
5 อันดับแรก ที่ติดเชื้อสูงสุดเป็น ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน รวมทั้งประเทศฝรั่งเศส
เมื่อวานนี้จำนวนติดเชื้อใหม่มีประเทศจากยุโรปรวมทั้งเอเชียครอบครอง 7 ใน 10 อันดับแรก รวมทั้ง 13 ใน 20 อันดับแรกของโลก
จำนวนติดเชื้อใหม่ในทุกวันของทั้งโลกในขณะนี้ มาจากทวีปเอเชีย รวมทั้ง ยุโรป รวมกันคิดเป็นจำนวนร้อยละ 76.25 ของทั้งโลก เวลาที่จำนวนการตายคิดเป็นจำนวนร้อยละ 74.93
…ลักษณะสายพันธุ์ย่อยในประเทศออสเตรเลีย
Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในประเทศออสเตรเลียในขณะนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup
โดยมีทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% รวมทั้งอื่น ๆ
ลักษณะดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้ว เป็นที่คาดหมายกันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในลักษณะนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่ากังวลดังเช่นว่า BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป รวมทั้งจะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในระยะเวลาเพียงไม่นาน ทั้งนี้ BQ.1.x จะครอบครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา รวมทั้ง ยุโรป ส่วน BA.2.75.x รวมทั้ง XBB จะเด่นในแถบเอเชีย
การระบาดในไทยเรามีลักษณะท่าทางจะเป็นไปในทิศทางข้างต้น
…ตีระฆังเตือนการันตีเรื่องการดื้อรั้นต่อภูมิต้านทาน
คณะทำงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้เผยแพร่ผลจากงานวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พฤศจิกายน 2565
ทำให้เห็นว่า โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x รวมทั้ง XBB นั้น
ดื้อรั้นต่อภูมิต้านทานทั้งจากวัคซีน รวมทั้งการที่เคยติดเชื้อมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้เป็นอย่างมาก
หากแม้ข้อมูลทางคลินิกในปัจจุบัน ยังไม่มีหลักฐานการันตีว่าจะทำให้ป่วยรุนแรงมากเพิ่มขึ้นกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม
แต่ความสามารถการดื้อรั้นต่อภูมิต้านทานที่มากขึ้นนั้น ย่อมมีผลทำให้มีโอกาสที่จะมีการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น หรือ แพร่กันได้มากเพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัว
ประการฉะนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้เห็น ถึงจุดสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งเรื่องการใส่หน้ากาก เลี่ยงความประพฤติปฏิบัติเสี่ยง เลี่ยงสถานที่แออัดระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด รวมทั้ง เว้นระยะห่าง จากผู้อื่น
Personal protective behaviors เป็นเกราะป้องกันที่สำคัญที่สุด
…ฟุตบาทประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์
โควิด-19 แพร่ระบาดมาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย
แม้เทียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในระยะเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ไปยังประเทศต่าง ๆ ทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า
แต่ละระลอกที่ผ่านมา ตั้งแต่สายพันธุ์ดั้งเดิม (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป
…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดคงจะมีลักษณะท่าทางแตกต่างไปจากอดีต เนื่องจากมีต้นเหตุเรื่องการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ แปรเปลี่ยนกับการนำเข้า ส่งออก รวมทั้งความสามารถของเชื้อไวรัสแต่ละสายพันธุ์ ความประพฤติปฏิบัติการป้องกันตัว รวมทั้ง การใช้ชีวิตของประชากร จำพวก รวมทั้งความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ รวมทั้ง อื่น ๆ
ผลพวงที่จะเกิดขึ้น ทั้งในแง่จำนวนการรับเชื้อ การป่วย การเสียชีวิต รวมทั้ง Long COVID นั้น จึงมีโอกาสสูง ที่จะแปรเปลี่ยนกับหลักการควบคุมป้องกันโรค รวมทั้ง ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น ทั้งเรื่องยาที่ได้มาตรฐาน วัคซีนที่มีประสิทธิภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าพลเมืองในประเทศ จะเข้าถึง รวมทั้ง พึ่งพาได้ไหม ยามที่เกิดปัญหา
คำตอบที่พึงประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ พลเมืองสามารถพึ่งพา รวมทั้งได้รับความช่วยเหลือดูแลอย่างทันทีทันควัน มีประสิทธิภาพ โดยตลอด
ไม่ต้องเผชิญกับสภาวะท้อใจ คอย จนถึงจำต้องดิ้นรนตีกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ
…สถานการณ์ปัจจุบันนั้น ต้องใช้ชีวิตอย่างมีสติสัมปชัญญะ ไม่ประมาทสำหรับการดำรงชีวิต
ปกป้องอย่างสม่ำเสมอ ทั้งตอนทำงาน เรียน หรือท่องเที่ยว
ฉีดยาเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่ได้กำหนด
ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงลงไปได้มาก
นอกเหนือจากนั้น ยังคงเจออาการของการสูญเสียการได้กลิ่น รวมทั้งการรับรส เจออาการเปลี่ยนไปจากปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กรุ๊ปอาการของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจลำบาก รวมทั้งกรุ๊ปอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายคลึงกันกับสายพันธุ์เดลตาได้ด้วยเหมือนกัน
สำหรับคนที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีลักษณะอาการเสี่ยงติดเชื้อ ชี้แนะให้ตรวจ ATK ด้วยตนเอง โดยควรเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน รวมทั้ง มีค่าความไว (Sensitivity) รวมทั้ง ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่ต่ำลงมากยิ่งกว่า 90%
อ้างอิง
1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.
2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.
ข้อมูลที่ได้มาจาก รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์
